Φτάσαμε στο νησί της Λέρου τον Γενάρη του 2022, εν μέσω της κακοκαιρίας Διομήδη και της πανδημίας, και μετά από τρείς ακυρώσεις πτήσεων, διαμονή στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος και τελικά ένα δεκάωρο ολονύχτιο ταξίδι στο πλοίο μια εβδομάδα μετά. Για λίγο φάνταζε σαν το νησί να αντιστεκόταν στην άφιξή μας. Η μήπως το νησί τελικά δεν υπήρχε; Κάπου χάσαμε την δυναμική μας, κάπου την ξαναβρήκαμε.Όμως φτάσαμε. Δεν μπορούσαμε κατά την διάρκεια της μικρής μας περιπέτειας παρά να αναλογιστούμε τον οξύμωρο παραλληλισμό της κατάστασής μας με αυτήν της προσπάθειας ενός οποιουδήποτε πρόσφυγα ή αναγκαστικά μετακινούμενου ανθρώπου να φτάσει πάσει θυσία σε έναν προορισμό. Φυσικά οι συνθήκες και οι λόγοι μετακίνησης μας ήταν ασύγκριτα προνομιούχες. Πάραυτα το ξεκίνημα του οδοιπορικού μας δεν θα μπορούσε να είναι πιο διδακτικό. Με λιγότερο χρόνο στην διάθεση μας και με πρόθεση να ξετυλίξουμε εκ των έσω το νήμα της Μικρασιατικής κληρονομιάς του μέρους μέσα από τους κατοίκους του, βρεθήκαμε στην προνομιούχα θέση να μας αγκαλιάσουν σπίτια, οικογένειες και άνθρωποι του νησιού με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Βιώσαμε την άγρια ομορφιά και έντονη ιστορία που φέρει η Λέρος μέσα στους ανέμους, το κρύο, την υγρασία και την εσωστρέφεια του χειμώνα. Την 'αληθινή' ζωή στο νησί όπως μας είπαν πολλοί. Παρουσιάζουμε εδώ τους ανθρώπους που έως τώρα μας μίλησαν μέσα στα πλαίσια της έρευνάς μας και των γυρισμάτων του ντοκιμαντέρ και ψήγματα της ταυτότητας και ιστορίας τους. Απόγονοι Μικρασιατών, γνώστες, ερευνητές. Οι συζητήσεις εξελίχθηκαν ως συγκινητικά προσωπικές καταθέσεις, όχι μόνο μέσω της εξιστόρησης της Μικρασιατικής σύνδεσής τους, αλλά και τελικά ως αφηγήματα των ζωών τους. Εκτιμήσαμε εκ νέου τον χρόνο που περνά μέσα από την συνάντηση μας με μια παλιότερη γενιά, τον Ελλαδικό χώρο ως μοναδικό σταυροδρόμι, την ικανότητα του ανθρώπου να αναγεννάται, και την οικουμενικότητα απλών αξιών και ανθρωπίνων αναγκών. Αναλογιστήκαμε εμείς ως νέες του 21ου αιώνα τι αξίες πρεσβεύουμε και τι μπορούμε να πάρουμε στο μέλλον μαζί μας από αυτό το υφαντό καημών του τόπου μας αλλά και κάθε τόπου. Συνδεθήκαμε πιο έντονα με τις δικές μας, προσωπικές κληρονομιές καθρεφτίζοντας σε κάθε πρωταγωνιστή μας ενα δικό μας κομμάτι, μια γιαγιά, ενα παραμύθι, μια ανάμνηση. Ξαφνικά το πριν ήρθε στο τώρα μαζί με τα μαθήματα και τα ερωτήματα για το μετά μας.
Κα Αγγελική Καρακώστα
Κος Νίκος Νταλόγλου
Πρωτοπρεσβύτερος Νικόδημος Φωκάς
Κα Φωτεινή Kόλια
Κα Μαρία Καπανίρη
Κα Βάσω Κορώνη
Κος Τάσος Νταλλαρής
Κα Κατίνα Νταλλαρή